OSAS

Wat is OSAS? (Obstructief Slaapapneu Syndroom)

OSAS is een veelvoorkomende slaapstoornis waarbij de luchtweg tijdens de slaap herhaaldelijk (gedeeltelijk of volledig) dichtklapt. Hierdoor stopt de ademhaling tijdelijk, vaak meerdere keren per uur. Elke keer dat dit gebeurt, daalt het zuurstofgehalte in het bloed en moet het lichaam “wakker schrikken” om de ademhaling te hervatten. Meestal merkt de patiënt hier zelf weinig van, maar de slaapkwaliteit lijdt er sterk onder.

Typische klachten bij OSAS:

  • Luid en onregelmatig snurken

  • Ademstops tijdens het slapen (vaak opgemerkt door de partner)

  • Vermoeidheid en slaperigheid overdag

  • Hoofdpijn bij het ontwaken

  • Verminderde concentratie of geheugen

  • Prikkelbaarheid, stemmingswisselingen

  • Nachtelijk zweten, vaak wakker worden

  • Droge mond of keelpijn bij het opstaan

OSAS komt vaker voor bij mensen met overgewicht, bij rokers, bij mannen, bij mensen met een brede nek of bij een nauwe bovenste luchtweg. Ook bepaalde anatomische factoren of erfelijkheid kunnen een rol spelen.

Waarom is behandeling belangrijk?

Onbehandelde OSAS verhoogt het risico op ernstige gezondheidsproblemen zoals:

  • Hoge bloeddruk

  • Hartritmestoornissen

  • Hart- en vaatziekten

  • Diabetes type 2

  • Concentratieverlies en verkeersongevallen

  • Slaapstoornissen bij de partner (door het snurken)

Behandelopties bij OSAS

De keuze van behandeling hangt af van de ernst van de OSAS, de oorzaak en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt. Hieronder de meest gebruikte behandelvormen:

1. Levensstijlveranderingen

Bij milde OSAS kunnen aanpassingen in levensstijl al een groot verschil maken:

  • Gewichtsverlies

  • Stoppen met roken

  • Vermijden van alcohol of slaapmiddelen

  • Slapen op de zij (i.p.v. op de rug)

2. CPAP (Continuous Positive Airway Pressure)

De gouden standaard bij matige tot ernstige OSAS.

  • Een CPAP-apparaat blaast via een masker een constante luchtstroom in de luchtwegen, zodat deze openblijven tijdens de slaap.

  • Zeer doeltreffend, maar vraagt aanpassing en motivatie van de patiënt.

  • Er zijn ook auto-CPAP (APAP) of BiPAP-varianten, afhankelijk van de noden.

3. Mandibulaire Repositie Beugel (MRA)

  • Een op maat gemaakte mondbeugel die de onderkaak licht naar voren brengt.

  • Hierdoor blijft de luchtweg open tijdens de slaap.

  • Vooral geschikt bij milde tot matige OSAS of bij mensen die geen CPAP verdragen.

  • Wordt meestal aangemeten door een gespecialiseerde tandarts.

4. Chirurgische behandelingen

In sommige gevallen is een operatie aangewezen, bijvoorbeeld:

  • Verwijdering van vergrote amandelen of neuspoliepen

  • Correctie van neusseptum of kaakstand

  • Uvulopalatofaryngoplastiek (UPPP) – wegnemen van weefsel in de keel

Chirurgie wordt meestal overwogen wanneer andere behandelingen niet werken of niet mogelijk zijn.

5. Positietherapie

Sommige mensen hebben alleen apneus wanneer ze op hun rug slapen. In dat geval kan positietraining of een speciaal slaapvest helpen om de slaappositie te veranderen.

Wat als ik OSAS vermoed?

Als je denkt dat je OSAS hebt, is het belangrijk om een slaaponderzoek te laten uitvoeren. Dat kan via een polygrafie (thuisonderzoek) of polysomnografie (in een slaapcentrum). Op basis van de resultaten wordt een behandelplan opgesteld dat bij jouw situatie past.